‘Ik word iemand’

Wat een spannend verhaal! En wat jammer dat het zo vroeg moest eindigen.

De opening van de historische roman ‘Ik word iemand’ (2022) van Henny van Kesteren is een vondst. Als Tille de twee dagboeken van haar jong gestorven moeder vindt, besluit ze het leven van Paula Modersohn-Becker te reconstrueren. Samen met haar tante Herma gaat ze op bedevaart naar de plaatsen waar haar moeder studeerde, werkte en leefde tijdens haar verblijf in Parijs. Hier heeft ze heel veel geschilderd.

Tot Herma’s verbazing ontdekt ze een onbekend zelfportret van Paula aan de muur bij de Crèmerie waar ze altijd met Paula ging eten. Heeft ze het portret destijds aan de gerant verkocht?

Henny van Kesteren heeft met haar zevende historische roman over kunstenaars ook een spannend verhaal geschreven. De raamvertelling ‘Ik word iemand’ gaat over het korte leven van de Duitse kunstenares Paula Modersohn-Becker (1876-1907).

Begin 20e eeuw maakte zij deel uit van de kunstenaarskolonie Worpswede. Het dorpje in het noordwesten van Duitsland is haar echter veel te stil en regelmatig gaat Paula naar Parijs om te studeren, te schilderen en in de nabijheid van internationale kunstenaars te vertoeven, samen met haar beste vriendin Clara Westhoff, beeldhouwster, die les wil nemen bij Rodin.

Ze raken bevriend met de dichter Rainer Maria Rilke, die later trouwt met Clara. Paula’s veelvuldige afwezigheid stelt het niet al te gelukkige huwelijk met Otto op de proef. Een scheiding wordt ternauwernood voorkomen.

Paula’s eigenzinnige schilderijen worden in haar omgeving niet gewaardeerd, maar dat weerhoudt haar er niet van door te zetten in haar bijzondere stijl. Dat zal later veranderen. Op dit moment  wordt zij beschouwd als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het vroege expressionisme. Haar werk is te zien in het naar haar vernoemde museum in Bremen.

Paula sterft in het kraambed na de bevalling van haar enige dochter Mathilde. Als Tille volwassen is gaat ze met behulp van twee nagelaten dagboeken op zoek naar de levensgeschiedenis van haar moeder.

De auteur zet met het verhaal van Paula een vrouw neer die zich tegen de achtergrond van de maatschappelijke ontwikkelingen rond de eeuwwisseling probeert te ontworstelen aan de gangbare opvattingen over vrouwen en hun plichten als getrouwde vrouw.

Het slotwoord is aan Tille: “Ik ben nooit getrouwd en wijdde mijn leven aan de postnatale zorg van moeder en kind. Zo heb ik het gemis van mijn moeder verwerkt en werd ik van mijn schuldgevoel over haar dood verlost.”.

Henny van Kesteren-Sprong – ‘Ik word iemand’ (2022)

Paula Modersohn-Becker Museum, Bremen