Tijd voor een handschrift

 

De bergen achter Sotsji zijn groen en ademen rust uit. De tijd lijkt hier geen rol te spelen, er zijn alleen seizoenen. Jelle Brandt Corstius nam ons in deel 1 van zijn nieuwe serie mee naar een kleine basisschool waar kinderen uit de omliggende dorpjes naar toe komen om te leren. Toen de juf een vraag stelde, gaven ze goede, helder geformuleerde antwoorden. Maar wat vooral opviel was dat ze hun schrijfmateriaal zo goed beheersten. Ze hielden hun pen zonder uitzondering vast op de goede manier: de pengreep.

IMG_0601

In Nederland is het niet vanzelfsprekend dat leerlingen met de pengreep van de basisschool komen. Het toenemend aantal vakken en het gebruik van de computer dwingen basisscholen keuzes te maken, dus krijgt schrijven met de hand minder aandacht.

In de brugklas tref je dan ook de vreemdste schrijfhoudingen aan: linkshandigen die hun hele onderarm rondom hun schrift op tafel leggen, rechtshandigen die hun volle vuist om hun pen klemmen. Vaak schrijven ze tamelijk onleesbaar.

Het handschrift verbeteren lukt een twaalfjarige vaak niet meer. Er is geen tijd voor, want de roosters in het voortgezet onderwijs zijn overvol en remedial teaching is wegbezuinigd.

In onder- en middenbouw is dat nog geen ramp. Daar wordt het werk nagekeken binnen de veilige muren van de school en docenten weten inmiddels hoe Tom z’n ‘b’ schrijft en Remi zijn ‘k’. Eenmaal in het examenjaar wordt het lastiger, de tweede corrector kent die bijzonderheden immers niet.

Leerlingen die beroerd hebben leren schrijven hebben daar later last van. Ze schamen zich voor hun handschrift, hebben vaak een hekel aan schrijven, zullen in een groep nooit aanbieden notities te maken en hun eigen schriften zien er rommelig uit.

Ze halen hun achterstand zelden meer in en hun schrijven doet nog altijd onbeholpen aan. Soms zie je in winkels, cafés, restaurants en ziekenhuizen mensen die iets moeten schrijven. Ze slaan dan hun volle vuist om de pen en maken bewegingen maken die doen denken aan het roeren van zwaar beslag. Zij gebruiken nog steeds de vuistgreep, die volgens onderzoekers Van Kooijman en Van Vledder na het derde jaar zou moeten veranderen in de richting van de driepuntsgreep en uiteindelijk vanaf het vijfde jaar in de pengreep. Schrijven is blijkbaar iets dat je op jonge leeftijd moet leren.

Elke schrijftaak vraagt om een specifieke aanpak. Je handschrift helpt je om die taken uit te voeren. In studie en beroep moet je formulieren invullen, aantekeningen maken tijdens colleges, verslagen maken, notulen schrijven, je portfolio vullen. Les- of collegestof blijft langer hangen als je aantekeningen met de hand schrijft dan met de computer, zo wees nieuw onderzoek onlangs uit.

Schrijven helpt om je gedachten te ordenen en op te slaan. Soms zijn dat je eigen persoonlijke gedachten die je wilt vastleggen in een dagboek of memoires. Maar eerst zul je het schrijven zelf goed onder de knie moeten krijgen. Iedereen die zelf goed schrijfonderwijs kreeg, weet dat.

 

 

Eén reactie:

  1. Zo waar. Ik hoop van harte dat er toch weer meer aandacht aan besteed gaat worden. Dit klinkt niet best.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *