Wees dankbaar voor de leeslijst!

De jaarlijkse ingezonden brief in NRC Handelsblad over afschaffing van de verplichte literatuurlijst op het vwo was dit keer aanleiding om zelf, en andere neerlandici met mij, in de pen te klimmen. ‘Schaf de leeslijst af opdat we weer gaan lezen’was de hartekreet van vwo’er Jens Bosman (25 juni 2018). Een dag later reageerde Trudy Sas, docent Nederlands, dat hij moet ophouden met zeuren, omdat die verplichte leeslijst op de meeste scholen helemaal niet bestaat. Daarna pleitte Henk Slechte voor het doceren van literatuur zoals zijn bevlogen leraar Nederlands op het gymnasium deed, die de kracht van literatuur toonde en zelfs advies op maat gaf.

Ik vind dat Jens en alle andere vwo’ers en havisten eens mogen ophouden met klagen over de literatuurlijst en wel hierom.

In de bovenbouw van havo en vwo bestaat het vak Nederlands naast taalvaardigheid ook uit literatuur. De literatuur van het Nederlands wordt gedoceerd aan de hand van de literatuurgeschiedenis, van middeleeuwen tot heden. Daarin worden de belangrijkste werken behandeld die in die periode in de Nederlandse taal zijn verschenen.

Leerlingen van vwo en havo moeten daar kennis van nemen zodat ze begrip krijgen van de ontwikkeling die onze hedendaagse romans hebben doorgemaakt en ze op waarde kunnen schatten. Bildung heet dat tegenwoordig.

Algemene ontwikkeling heette dat vroeger en het is verrekte handig als je daar iets van hebt mogen leren bij het vak Nederlands. Er komt geen ander moment meer waarop je dit krijgt aangeboden. Het is nodig dat de havisten en vwo’ers die straks op belangrijke posities komen te werken en daarmee beslissingen gaan nemen voor heel veel andere mensen kennis hebben mogen nemen van dit stukje cultuurgeschiedenis tijdens hun jeugd.

Ik lees nooit klachten over verplichte lesstof voor andere vakken: wiskunde, natuurkunde, economie, biologie. Zijn alle onderdelen van die vakken ‘leuk’? Wie heeft beweerd dat lezen ‘leuk’ moet zijn? Lezen hoort gewoon bij je ontwikkeling als leerling van vwo en havo.

Wees dankbaar voor de leeslijst en let goed op bij literatuurgeschiedenis. Zorg dat je kennis neemt van de belangrijkste werken van de Nederlandse literatuur. En ja, natuurlijk hoort daar Max Havelaar van Multatuli bij. Lees hem nu, laat hem je uitleggen door je docent Nederlands en lees hem jaren later nog eens, als je al lang geabonneerd bent op een kwaliteitskrant.